රු.බි.100 ක මුදල් මුද්‍රණය. සියළු පව් විවට වෙළෙඳපොළට.

ලිපියේ අරමුණ සහ පසුබිම 

මෙම කෙටි ලිපියෙහි අරමුණ මහ බැංකුව විසින් මුදල් මුද්‍රණය සඳහා විවට වෙළෙඳපොළ (Open Market Operations - OMO) භාවිතා කෙරෙන ආකාරය සහ මේ දිනවල සමාජ මාධ්‍යය පිරී ඇති රුපියල් බිලියන 100 ක විවට වෙළෙඳපොළ මුදල් මුද්‍රණය  පිළිබඳ ව  කෙටි සටහනක් තැබීම යි. 

මුදල් මුද්‍රණය යනු කුමක් ද? සහ එය කෙරෙන ආකාරය පිළිබඳ මා විසින් පළ කළ ලිපිය මෙතනින් බා ගෙන කියවන්න. (ලිපිය).

• පසුගිය සතිය තුළ ආන්දෝලනයට ලක්වූ රුපියල් බිලියන 100 ක මුදල් මුද්‍රණයට හේතුව ලෙස මහ බැංකු ආර්ථික විද්‍යාඥයන් ඇතුළු සියලු දෙනා විසින් දොස් තැබුවේ විවට වෙළෙඳපොළට යි. 

• ඔවුන් අතර සිටි බහුතර විශේෂඥයන් විවට වෙළෙඳපොළ ගැන නොදන්නා පිරිසකි. දැනුමක් ඇති විශේෂඥයන් දැක්වූයේ  ද " මල්ලෙ පොල් " කථාන්දරයන් ය.

• ලෝකය පුරා මහ බැංකු පිහිටුවා ඇත්තේ, ඒකාධිකාරී මුදල් මුද්‍රණය සඳහා ය. එය ඉතා සරල කාර්යයකි. විවට වෙළෙඳපොළ යනු මුදල් මුද්‍රණය කිරීමේ එක් අතකි. එබැවින්, එය ද ඉතා සරල ය. එය අවබෝධ කර ගැනීමට, මුදල් භාවිතා කරන පුද්ගලයන්ගේ සාමාන්‍ය ඥානය ප්‍රමාණවත් ය.

• එහෙත්, සමහර විශේෂඥයන් විසින් ඊට විවිධාකාර ආර්ථික විද්‍යා න්‍යායන් එකතු කිරීම හේතු කොට, මුදල් මුද්‍රණය සහ විවට වෙළෙඳපොළ යන දෙකම උඩුයටිකුරු වී ඇත. එබැවින්, දේශපාලන විද්‍යඥයන් ඇතුළු සියළු දෙනා විසින් තමන්ට රිසි ලෙස පහරවල් ගසන ලදි. 

විවට වෙළෙඳපොළ යනු කුමක් ද?

එනම්, මහ බැංකු විසින්  මුදල් සහ ප්‍රාග්ධන වෙළෙඳපොළේ ඇති ණය සහ ආයෝජන සුරැකුම්පත් තම ගිණුම් හරහා වෙළෙඳාම් කරන ද්විතීය වෙළෙඳපොළ යි. ද්විතීය වෙළෙඳපොළ යනු දැනටමත් නිකුත් කොට ඇති සුරැකුම්පත් ආයෝජකයන් විසින් ගනුදෙනු කරන වෙළෙඳපොළ යි.

• ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් දැනට එසේ වෙළෙඳාම් කරන්නේ, රාජ්‍ය ණය සුරැකුම්පත් පමණි. එනම්, රජය විසින් වෙළෙඳපොළෙන් ණය ලබා ගැනීමේ දී නිකුත් කොට ඇති පොරොන්දු පත්‍රයන් ය. මහ බැංකුව විසින් දැනට ඒවා මිල දී ගැනීම හෝ විකිණීම කරනු ලබන්නේ, වාණිජ බැංකු සහ රාජ්‍ය සුරැකුම්පත් ප්‍රාථමික වෙළෙඳුන් සමඟ පමණි.

• රජයේ නියෝජිතයා වශයෙන් රාජ්‍ය ණය සුරැකුම්පත් නිකුත් කරන්නේ ද, මහ බැංකුව යි. එය ප්‍රාථමික වෙළෙඳපොළ යි. වර්තමානයේ ප්‍රාථමික වෙළෙඳපොළෙන් රාජ්‍ය සුරැකුම්පත් මිල දී ගැනීම මහ බැංකුවට තහනම් වෙයි. එබැවින්, ප්‍රාථමික වෙළෙඳපොළ සහ විවට වෙළෙඳපොළ අතර මතුපිට ගැටුමක් නොමැත.

විවට වෙළෙඳපොළෙන් සැපයෙන කාර්යය කුමක් ද?

එනම්, මහ බැංකුව විසින් කෙරෙන මුදල් මුද්‍රණය කෙරෙහි දෙයාකාරයකට භාවිතා කිරීම යි. එනම්, නව මුදල් මුද්‍රණයට සහ දැනටමත් මුද්‍රණය කොට සංසරණයේ පවතින මුදල් ඉවත් කිරීමට යි.

• නව මුදල් මුද්‍රණය සඳහා මහ බැංකුව කරන්නේ, විවට වෙළෙඳපොළෙන් සුරැකුම්පත් මිල දී ගැනීම යි. ඒ සඳහා මහ බැංකුව විසින් ගෙවන මුදල් යනු නව මුදල් මුද්‍රණය යි.

• දැනට සංසරණයේ පවතින මුදල් ඉවත් කිරීම සඳහා මහ බැංකුව කරන්නේ, විවට වෙළෙඳපොළෙහි සුරැකුම්පත් අළෙවි කිරීම යි. එම සුරැකුම්පත් මහ බැංකුව විසින් අතීතයේ දී මිල දී ගෙන ඇති ඒවා ය. ඒ සඳහා මහ බැංකුවට ලැබෙන මුදල් ප්‍රමාණය සංසරණයෙන් ඉවත් වෙයි. එනම්, මුද්‍රිත මුදල් ප්‍රමාණය පහළ යාම යි.

මේ හැර, මුදල් මුද්‍රණය සඳහා භාවිතා කෙරෙන විකල්ප ක්‍රමවේදයන් රැසක් ද පවතී.

විවට වෙළෙඳපොළෙහි අරමුණ කුමක් ද?

එනම්, අන්තර් බැංකු එක් දින ණය පොලී අනුපාතය (Inter-bank Overnight Interest Rate) මහ බැංකුව මනාප ඉලක්කයන් තුළ පවත්වා ගැනීමට උපකාරක මෙවලමක් ලෙස භාවිතා කිරීම යි. එහෙත්, මෙය එකම මෙවලම නොවේ. ඊට සියළු මුදල් මුද්‍රණ මෙවලම් දායක වනු ඇත.

ඒ සඳහා භාවිතා කෙරෙන ප්‍රධාන මෙවලම වනුයේ, ප්‍රතිපත්ති පොලී අනුපාතයන් (Policy Interest Rates) සහ එක් දින නිත්‍ය පහසුකම් කවුළුව යි. ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් ප්‍රතිපත්ති පොලී අනුපාතයන් දෙකක් භාවිතා කෙරේ. එනම්, නිත්‍ය ණය පහසුකම් අනුපාතය සහ නිත්‍ය තැන්පතු පහසුකම් අනුපාතය යි. මෙම නිත්‍ය පහසුකම් වාණිජ බැංකු සහ රාජ්‍ය සුරැකුම්පත් ප්‍රාථමික වෙළෙඳුන්ට තම මනාපය පරිදි කිසිම තරගයකින් තොරව භාවිතා කළ හැකිය.

• නිත්‍ය ණය පහසුකම් අනුපාතය (Standing Lending Facility Rate - SLFR) - වාණිජ බැංකු සහ ප්‍රාථමික වෙළෙඳුන් විසින් එක් දිනක් සඳහා මහ බැංකුවෙන් ණය ගැනීමේ දී, අය කරන පොලී අනුපාතය යි. මෙය වර්තමානයේ 9.25% ක් වෙයි. එම ණය සඳහා රාජ්‍ය සුරැකුම්පත් ඇපයට තැබිය යුතුය. එම ණය නිත්‍ය ණය පහසුකම නම් වෙයි. මෙම ණය දීමෙන් මුදල් මුද්‍රණය සිදු වෙයි. 

• නිත්‍ය තැන්පතු පහසුකම් අනුපාතය (Standing Deposit Facility Rate - SDFR) - ඔවුන් විසින් එක් දිනක් සඳහා මහ බැංකුවේ මුදල් තැන්පත් කිරීමේ දී, මහ බැංකුව විසින් ගෙවන පොලී අනුපාතය යි. මෙය වර්තමානයේ 8.25% ක් වෙයි. එම තැන්පතු පහසුකම නිත්‍ය තැන්පතු පහසුකම නම් වෙයි. මින් මුදල් මුද්‍රණය පහළ යාමක් සිදු නොවේ. ඔවුන් සතුව මහ බැංකුවේ තම සංචිත ගිණුමෙහි ඇති තැන්පතු මුදල්, හුදෙක් පොලී ලැබෙන සංචිත තැන්පතුවක් බවට පත්වීම පමණක් සිදු වෙයි. එනම්, ඔවුන් විසින් තම අතිරික්ත මුදල් මහ බැංකුවට ණය දීමකි.

මෙම පොලී අනුපාතයන් මගින් අන්තර් බැංකු එක් දින පොලී අනුපාතයට ඉලක්ක කොරිඩෝවක් සැපයෙයි. මෙය, මහ බැංකුව විසින් පොලී අනුපාත ඉලක්කකරණය ලෙස ප්‍රචලිත වෙයි. එය හුදෙක් මිල පාලනයකි. එබැවින්, මහ බැංකුව විසින් මුදල් මුද්‍රණය තුළින් එම මිල පාලනය පවත්වා ගැනේ. 

එනම්, ඕනෑ තරම් නිත්‍ය ණය පහසුකම් අනුපාතයට ණය දීමත්, නිත්‍ය තැන්පතු පහසුකම් අනුපාතයට තැන්පතු භාර ගැනීමත්, මහ බැංකුව විසින් සිදු කිරීම යි. එබැවින්, කිසිම අන්තර් බැංකු එක් දින ණයක් මෙම කොරිඩෝවෙන් පිටත යාමක් සිදු නොවේ. එබැවින්, මහ බැංකු ප්‍රතිපත්ති පොලී අනුපාතයන් වෙනස් කළ සැණින්, අන්තර් බැංකු එක් දින පොලී අනුපාතයන් නව කොරිඩෝවට වෙනස් වෙයි. 

ඒ බව, පහත දක්වා ඇති 2018 මාර්තු මස සිට පැවති ප්‍රතිපත්ති පොලී අනුපාත කොරිඩෝව සහ සාමාන්‍ය අන්තර් බැංකු එක් දින පොලී අනුපාතයේ  (AWCMR) හැසිරීම දැක්වෙන මහ බැංකු වෙබ් අඩවි රූපසටහන මගින් මනාව පැහැදිළි වෙයි.

මෙම ක්‍රමවේදය වෙළෙඳපොළ මත පදනම් වූ නූතන මූල්‍ය ප්‍රතිපත්තිය ලෙස ප්‍රචලිත වෙයි. එහෙත්, මහ බැංකුව විසින් වෙළෙඳපොළට ඉඩ දෙන්නේ, කොරිඩෝව තුළ අන්තර් බැංකු එක් දින ණය මිල හෝ පොලී අනුපාතය තීරණය වීමට යි. එනම්, අධික පාලිත වෙළෙඳපොළකි.

එබැවින්, අන්තර් බැංකු පොලී අනුපාතය පාලනය හෝ ස්ථායිකරණය සඳහා මහ බැංකුවට විවට වෙළෙඳපොළ මෙවලම අවශ්‍ය වන්නේ ඇයි ද? යන්න සාධාරණ ප්‍රශ්නයක් නැගිය හැකිය.

විවට වෙළෙඳපොළ ක්‍රියාත්මක කරන්නේ කෙසේ ද?

ඒ සඳහා ක්‍රමයන් දෙකකි. එනම්, කවුන්ටර් හරහා වෙළෙඳාම (Over-the-Counter Trade) සහ ප්‍රසිද්ධ වෙන්දේසි හරහා වෙළෙඳාම (Auctions) යි.

කවුන්ටර් වෙළෙඳාම 

• මෙහි දී, මහ බැංකුව විසින් දිනපතා මිල දී ගැනීම සහ විකිණීම කෙරෙන සුරකුම්පත්වල මිල ගණන් ප්‍රසිද්ධ කොට, එම මිල ගණන්  (හෝ පොලී අනුපාතය) මත, ලියාපදිංචි බැංකු සහ මූල්‍ය ආයතන සමඟ සුරැකුම්පත් වෙළෙඳාම කෙරේ. මෙය සම්ප්‍රදායික මහ බැංකු විවට වෙළෙඳපොළ යි. 

• ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව දැනට මෙම ක්‍රමය අනුගමනය නොකෙරේ.

වෙන්දේසි වෙළෙඳාම 

මෙහි පියවර කිහිපයකි.

• මහ බැංකුව විසින් එදිනෙදා අළෙවි කිරීමට හෝ මිල දී ගැනීමට මනාප මුළු සුරැකුම්පත් වටිනාකම සඳහා ලංසු කැඳවීම. එවිට, වාණිජ බැංකු සහ ප්‍රාථමික වෙළෙඳුන් විසින් තමන් මනාප මුදල සහ මිල ගණන් ඇතුළත් ලංසු ඉදිරිපත් කෙරේ.

• මහ බැංකුව විසින් තමා කැමති පොලී අනුපාතය තෙක් ලංසු පිළි ගැනීම සහ ඊට අදාළ ලංසු හිමියන් සමඟ වෙළෙඳාම පියවීම. එනම්, පිළිගත් ලංසුවලට අදාළ සුරැකුම්පත් සහ මුදල් හුවමාරුව එදිනම සිදු කිරීම.

• මෙම වෙළෙඳ ගනුදෙනු පූර්ණ වෙළෙඳාම (Outright Trade) හෝ කාලීන ගිවිසුම් වෙළෙඳාම (Term Trade) ලෙස කොටස් දෙකකි.

වෙන්දේසි පිළිබඳ කෙටි හැඳින්වීමක් පහත දැක්වෙයි. 

• පූර්ණ සුරැකුම්පත් වෙළෙඳාම

එනම්, සුරැකුම්පත්වල ඉතිරිව ඇති කල් පිරෙන කාලය තෙක් අයිතිය වෙළෙඳාම් කිරීම යි. ඒ අනුව, සුරැකුම්පත්වල පූර්ණ අයිතිය නව හිමිකරුට පැවරෙනු ඇත. සාමාන්‍ය ද්විතීය වෙළෙඳපොළ යනු මෙවැනි පූර්ණ වෙළෙඳාම යි. එබැවින්, මෙය දිගු කාලයක් සඳහා මුදල් මුද්‍රණය කරන මෙවලමකි. ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් මෙවැනි පූර්ණ වෙළෙඳ ගනුදෙනු මෑතක දී සිදු කොට නැත.

• කාලීන ගිවිසුම් වෙළෙඳාම

එනම්, එක් දිනක් හෝ දින 7 හෝ වෙනත් ගිවිසුම් කාලයන් සඳහා කෙරෙන වෙළෙඳාම යි. එහෙත්, එසේ වෙළෙඳාමට ඉදිරිපත් කෙරෙන සුරැකුම්පත්වල පරිණත හෝ කල් පිරෙන කාලය ඊට වඩා වැඩි වනු ඇත. එබැවින්, මෙම වෙළෙඳ ගිවිසුම්වලින් කෙරෙන්නේ, සුරැකුම්පත් අයිතිය කෙටි කාලයකට හුවමාරු වීම යි. 

මෙම වෙළෙඳ ගිවිසුම් දෙවර්ගයකි. එනම්, ප්‍රති විකුණුම් ගිවිසුම් (Reverse Repurchase) සහ ප්‍රති මිල දී ගැනීමේ ගිවිසුම් (Repurchase) ය.

• ප්‍රති විකුණුම් ගිවිසුම් 
• එනම්, මහ බැංකුව විසින් නව මුදල් මුද්‍රණය සඳහා භාවිතා කෙරෙන සුරැකුම්පත් ගිවිසුම් ය. මෙය මහ බැංකුව විසින් සුරැකුම්පත් මිල දී ගැනීමකි. එහෙත්, ගිවිසුම් කාලය සඳහා පමණි. 
• එනම්, අදාළ ගිවිසුම කල් පිරෙන දිනයේ දී, නැවත හිමිකරුට එම සුරැකුම්පත් විකුණන බවට පොරොන්දුව මත මහ බැංකුව විසින් සුරැකුම්පත් මිල දී ගැනීම යි. 
• එබැවින්, ගිවිසුම් කාලය අවසානයේ දී, එම මුදල් ප්‍රමාණය නැවත සංසරණයෙන් ඉවත් වනු ඇත. එනම්, මුද්‍රිත මුදල් ප්‍රමාණය පහළ යාම යි.
• එබැවින්, 2023 ජනවාරි මස මැද සිට මහ බැංකුව විසින් මුදල් මුද්‍රණය සඳහා විශාල වශයෙන් ප්‍රති විකුණුම් වෙන්දේසි භාවිතා කොට ඇත. 

• ප්‍රති මිල දී ගැනීමේ ගිවිසුම් 
• එනම්, මහ බැංකුව විසින් සංසරණයෙන් මුදල් ඉවත් කිරීම සඳහා භාවිතා කෙරෙන සුරැකුම්පත් ගිවිසුම් ය. මෙය මහ බැංකුව විසින් සුරැකුම්පත් විකිණීමකි. එහෙත්, ගිවිසුම් කාලය සඳහා පමණි. 
• එනම්, අදාළ ගිවිසුම කල් පිරෙන දිනයේ දී, නැවත එම සුරැකුම්පත් මහ බැංකුව විසින් මිල දී ගන්නා බවට පොරොන්දුව මත මහ බැංකුව විසින් සුරැකුම්පත් විකිණීම යි. 
• එබැවින්, ගිවිසුම් කාලය අවසානයේ දී, එම මුදල් ප්‍රමාණය නැවත සංසරණයට එක් වනු ඇත. එනම්, නව මුදල් මුද්‍රණයකි.
• එහෙත්, පසුගිය වර්ෂ කිහිපය තුළ මහ බැංකුව විසින් සංසරණයෙන් මුදල් ඉවත් කිරීම සඳහා ප්‍රති මිල දී ගැනීමේ වෙන්දේසි පවත්වා නැත.

විවට වෙළෙඳපොළ මගින් මුදල් මුද්‍රණය

මෙසේ සුරැකුම්පත් වෙළෙඳාමේ දී මුදල් හුවමාරුව සිදු වන්නේ, වාණිජ බැංකු සහ ප්‍රාථමික වෙළෙඳුන් විසින් මහ බැංකුවේ පවත්වා ගෙන යන සංචිත ගිණුම් හරහා ය. 

• ඒ අනුව, මහ බැංකුව විසින් සුරැකුම්පත් මිල දී ගැනීමේ දී ගෙවන මුදල් ප්‍රමාණය, එම සංචිත ගිණුම්වලට එකතු කෙරේ. එනම්, නව මුදල් මුද්‍රණය යි. එවිට, සංචිත ගිණුම්වල සමස්ත ශේෂය ඉහළ යයි. 

• මීට ප්‍රතිවිරුද්ධව, මහ බැංකුව විසින් සුරැකුම්පත් විකිණීමේ දී, ඊට අදාළ මුදල් මහ බැංකුව විසින් එම සංචිත ගිණුම්වලින් අඩු කෙරේ. එවිට, සංචිත ගිණුම්වල සමස්ත ශේෂය පහළ යයි. එනම්, මුද්‍රිත මුදල් ප්‍රමාණය පහළ යාම යි.

ඒ අනුව, ඕනෑම මුදල් මුද්‍රණයක් සිදු වන්නේ, මෙම සංචිත ගිණුම් ශේෂයන් හරහා කෙරෙන මහ බැංකු මුදල් ගනුදෙනු තුළිනි. මහජනයා අතර සංසරණයේ පවතින කාසි සහ නෝට්ටු යනු වාණිජ බැංකු විසින් තම සංචිත ගිණුම්වලින් කාසි සහ නෝට්ටු ලෙස ඉවත් කර ගෙන ඇති මුදල් ය. ඊට හේතුව, තම ගනුදෙනු කරුවන්ගේ ඉල්ලීම් ඉටු කිරීම සඳහා ය. 

රුපියල් බිලියන 100 ක මුදල් මුද්‍රණ පුවත කුමක් ද?

• එය, ඉහත දැක්වූ ප්‍රති විකුණුම් වෙන්දේසි දෙකකින් මුද්‍රණය කොට ඇති මුදල්වල එකතුවකි. 
• නිත්‍ය ණය පහසුකම් අනුපාතය වූ 9.25% සමඟ සැසඳීමේ දී, ඔක්තෝබර් 25 දින එක් දින ප්‍රති විකුණුම් වෙන්දේසියෙන් අවම 8.27% පොලී අනුපාතයට රුපියල් බිලියන 36.16 ක ලංසු සහ 
• ඔක්තෝබර් 22 දින 7-දින ප්‍රති විකුණුම් වෙන්දේසියෙන් අවම 8.45% පොලී අනුපාතයට රුපියල් බිලියන 70 ක ලංසු පිළි ගැනීම තුළින් මුද්‍රණය කොට ඇති රුපියල් බිලියන 100 ක පමණ මුළු (එනම්, රුපියක් බිලියන 106 ක්) මුදල් ප්‍රමාණය යි.

• එසේම, ඔක්තෝබර් 25 න් අවසන් වන සතිය තුළ, එවැනි ප්‍රති විකුණුම් වෙන්දේසි 6 කින් රුපියල් බිලියන 253 ක් පමණ මුද්‍රණය කොට ඇත. එහෙත්, ඒ ඒ වෙන්දේසියෙන් මුද්‍රණය කළ මුදල්, වෙන්දේසි ගිවිසුම් කාලය අවසානයේ දී සංසරණයෙන් ඉවත් වී ඇත. 

• උදාහරණ ලෙස  ඔක්තෝබර් මාසය තුළ, එසේ ප්‍රති විකුණුම් වෙන්දේසි 25 කින් රුපියල් බිලියන 846 ක් පමණ මුද්‍රණය කළ ද, එම මුදල් සියල්ල දැනට සංසරණයෙන් ඉවත් වී ඇත.

එබැවින්, 2023 ජනවාරි මස මැද සිට පැවත එන මෙම ප්‍රති විකුණුම් වෙන්දේසි ක්‍රමය දෙස බලන විට, මෙම රුපියල් බිලියන 100 පිළිබඳ ව මැසිවිල්ලෙහි බැලූ බැල්මට විශේෂ වැදගත් කමක් නැත.

රුපියල් බිලියන 100 ක මුදල් මුද්‍රණ පුවතින් මතු කළ මැසිවිලි

ඉහත දැක්වූ ප්‍රති විකුණුම් වෙන්දේසි පරිමාණය දෙස බලන විට, එය මහ බැංකුව විසින් 2023 ජනවාරි මස මැද සිට මුදල් මුද්‍රණය කිරීමේ විවට වෙළෙඳපොළ මෙවලම ලෙස දෛනික පදනමකින් භාවිතා කළ බව නොරහසකි. 

එබැවින්, වත්මන් ප්‍රති විකුණුම් වෙන්දේසි ක්‍රමය පිළිබඳ ව වර්ෂ දෙකකට පමණ පසුව මෙවැනි අහඹු මැසිවිල්ලක් නැගීමේ පදනම කුමක් ද? යන්න අවබෝධ කර ගත යුතුය. ඊට ප්‍රධාන හේතු කාරකයන් තුනක් දැකිය හැකිය.

• පළමුව, බැංකු පද්ධතිය තුළ අතිරික්ත අරමුදල් (ද්‍රවශීලතාවය) පවතින විට, මේ මගින් තවත් මුදල් මුද්‍රණය කරන්නේ ඇයි?

• දෙවනුව, නිත්‍ය ණය පහසුකම් අනුපාතයට වඩා සැලකිය යුතු අඩු පොලී අනුපාතයන්ට මේ මගින් මුදල් දෙන්නේ ඇයි? සමහර එක් දින ප්‍රති විකුණුම් පොලී අනුපාතයන් අන්තර් බැංකු පොලී අනුපාතයන්ට ද වඩා පහළ ඇයි? එමගින්, මහ බැංකුවට සිදු වන පාඩුවට වග කියන්නේ කවුරු ද?

• තෙවනුව, කොහොමත් ප්‍රතිපත්ති පොලී අනුපාත කොරිඩෝවේ පවතින අන්තර් බැංකු එක් දින පොලී අනුපාතයට, ප්‍රති විකුණුම් පොලී අනුපාතයන් සහ මුදල් මුද්‍රණය හරහා තවත් බලපෑම් කිරීමේ අවශ්‍යතාවය සහ සක්‍යතාවය කුමක් ද? ප්‍රතිපත්ති පොලී අනුපාත කොරිඩෝවට විකල්ප ලෙස එහි ඇති වෙළෙඳපොළ මත පදනම් වූ මූල්‍ය ප්‍රතිපත්තිය කුමක් ද?

එබැවින්, මෙම මැසිවිලි සහ සමාජ කතිකාවතෙහි ඇති ජාතික වැදගත්කම වන්නේ, මෙතෙක් මහ බැංකුවේ දේව කාර්යක් ලෙස තිරය පිටුපස සිට කරන ලද මුදල් මුද්‍රණය පිළිබඳ ව මහජනයා විසින් ප්‍රශ්න කිරීමට, මැසිවිලි නැගීමට සහ සොයා දැන ගැනීමට ඉදිරිපත් වීම යි.

(මේ පිළිබඳ විශ්ලේෂණයක් ඊළඟ ලිපියකින් ඉදිරිපත් කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ.)

(වත්මන් ශ්‍රී ලංකා ඓතිහාසික ආර්ථික අර්බුදය නිරාකරණයට අවශ්‍ය නව්‍ය ප්‍රතිපත්ති කඩිනමින් ක්‍රියාත්මක කිරීම පිළිබඳ ව සිදුවන කාලීන විද්වත් කතිකාවතට හුදෙක් වෘත්තීය අභිලාෂයෙන් දායකවීමේ අරමුණින් මෙම ලිපිය සකසන ලදි. මෙම ලිපියෙහි ඇතුළත් අදහස් සියල්ල ආර්ථික විද්‍යාව විෂය පිළිබඳ ව මා විසින් අධ්‍යයනය කරන ලද තොරතුරු සහ දැනුම මත පදනම් වූ පෞද්ගලික අදහස් ය. එහි කිසිවෙකු පෞද්ගලිකව ද්වේශ සහගත ලෙස විවේචනය හෝ අපහසු තාවයකට පත් කිරීමේ අරමුණක් නොමැත.)

පි සමරසිරි

[ආර්ථික විද්‍යාව බී.ඒ. ගෞරව (කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලය) සහ එම්.ඒ. (කැන්සස් විශ්ව විද්‍යාලය)]

හිටපු නියෝජ්‍ය අධිපති, ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව 

(වසර 35 ක් පමණ මහ බැංකු මාණ්ඩලික පංතියේ නිලධාරී, හිටපු බැංකු අධීක්ෂණ අධ්‍යක්ෂක, මහ බැංකු සහකාර අධිපති, මහ බැංකු මුදල් මණ්ඩල ලේකම්, ණය තොරතුරු කාර්යාංශයේ සභාපති, ශ්‍රී ලංකා ගිණුම් සහ විගණන ප්‍රමිති සමීක්ෂණ මණ්ඩලයේ සභාපති, ශ්‍රී ලංකා බැංකු කරුවන්ගේ ආයතනයේ උප සභාපති සහ සභාපති, ශ්‍රී ලංකා රක්ෂණ නියාමන කොමිසමේ සාමාජික, ශ්‍රී ලංකා විනිමය සහ සුරකුම්පත් කොමිසමේ සාමාජික සහ බැංකු සහ ආර්ථික විද්‍යා ග්‍රන්ථයන් 13 ක කතෘ)