ලිපියේ පසුබිම සහ අරමුණ  මේ දිනවල දේශපාලනික සහ ආර්ථික විද්වත් වේදිකාවල පවතින ජනප්‍රියම මාතෘකාව වනුයේ, 2028 සිට විදේශ ණය ගෙවන ආකාරය යි. බොහෝ දෙනෙකුට අනුව ආර්ථිකය දැන් ස්ථායිකරණය වී ඇති බැවින් රටේ ආදායමින් විදේශ ණය ගෙවිය හැකි අතර, නැවත IMF වෙත යාමේ අවශ්‍යතාවයක් නොමැත. තවත් සමහරුන්ට අනුව, IMF කොන්දේසිවලට 100% ක් අඛණ්ඩව අනුගත නොවුණ හොත්, නැවතත් ආර්ථිකය අර්බුදයට ලක් වී, ණය පැහැර හැරීමේ අවදානම පවතී. එබැවින්, මෙම කෙටි ලිපියේ අරමුණ වනුයේ, වත්මන් ආර්ථික ස්ථායිකරණය යනු නැවත විදේශ ණය ගැනීම හරහා ආනයන ආර්ථිකය යාවත්කාලීන කිරීම බවත්, රටේ ආදායමින් නොව, නව විදේශ ණය ගැනීම හරහා ණය ගෙවීම තුළින් විදේශ ණය යනු කිසිදා ගෙවා නිම නොකරන ණය බවත්, එසේ නව විදේශ ණය ගැනීමේ අවහිරතාවයන් මතු වුව හොත්, නැවත තාවකාලිකව විදේශ ණය පැහැර හැරීම සාමාන්‍ය ආර්ථික අවදානමක් බවත්,  වත්මන් IMF නව ලිබරල් ගෝලීය ඩොලර් දාමය තුළ රජයන් සිටින තෙක්, එවැනි ණය පැහැර හැරීමේ සිද්ධියක් ඇති නොවන බවත්,  හෙළි කිරීම යි.  එබැවින්, මහ බැංකු විදේශ සංචිතය හුවා දක්වමින් ආර්ථිකය ස්ථායිකරණය වී ඇති බවත්, 2028 සිට...

ලිපියෙහි අරමුණ සහ පසුබිම  IMF ආර්ථික කළමනාකරණ මොඩලයේ සිටින වත්මන් රජයේ දෙවැනි අයවැය පසුගිය නොවැම්බර් 7 දින ඉදිරිපත් වූ විගස, ඉන් උද්දාමයට පත් වූ නව ලිබරල් ආර්ථික විද්‍යාඥයන් විසින් එයට නව ලිබරල් අයවැයක් ලෙස ගෞරවය පුදන ලදි. එය හුදෙක් බංකොලොත් ශ්‍රී ලංකාව පාලනය පිළිබඳ ව IMF සහ දේශීය IMF නියෝජිතයන්ට දෙන ලද තත්ත්ව සහතිකයකි. එසේම, එය  නව සමාජවාදී රාජ්‍ය නායක පන්තිය,  මෙතෙක් කල් රට පාලනය කොට පරාජයට පත් වී ඇති නව ලිබරල් පාලක පන්තියට උසස් කිරීමකි. එබැවින්, මෙම කෙටි ලිපියේ අරමුණ වනුයේ, එය මිථ්‍යා මතවාදී ගෞරව සහතිකයක් බව හෙළි කිරීම යි . ඊට හේතුව, නව ලිබරල් අයවැයවල සමාජ ආර්ථික සදාචාරයක් සහ තාර්කිකත්වයක් නොමැති වීමත්, නූතන රාජ්‍ය අයවැය ක්‍රියාකාරකම්වල සැබෑ ගිණුම්කරණ සහ සාර්ව ආර්ථික පදනම පිළිබඳ දැනුමක් ඔවුන් සතු නොවීමත් ය. ඒ බව, ඔවුන් විසින් රාජ්‍ය අයවැය කළමනාකරණය මහ බැංකු මුදල් මුද්‍රණයෙන් වෙන් කොට, ආර්ථික කළමනාකරණය සහ ස්ථායිකරණයෙහි ප්‍රමුඛත්වය මහ බැංකුවට ප්‍රදානය කිරීමට උත්සාහ කිරීමෙන් මනාව පැහැදිළි වෙයි. 2026 අයවැය පිළිබඳ ව කිසිම ඉලක්කම් හෝ ගුණ දොස් විග්‍රහයක් මෙම ලිපියෙහ...

  ලිපියේ අරමුණ මහ බැංකු කාර්යයන් පිළිබඳ ව බොහෝ දෙනා විසින් විවිධාකාර සංකල්පීය අදහස් ඉදිරිපත් කෙරේ. මුදල් මුද්‍රණය ද ඉන් එකකි. සමහරුන්ට අනුව මුදල් මුද්‍රණය යනු මහ බැංකුවල දේව කාර්යයකි. එහෙත්, ඇමෙරිකානු මහ බැංකු අධිපති විසින් පසු ගිය 14 දින පැවති දේශනයක දී ඇමෙරිකානු මහ බැංකුව විසින් මෑත කාලයේ දී එරට ආර්ථික සහ මූල්‍ය අස්ථායිතාවයන් නිරාකරණය සඳහා මුදල් මුද්‍රණය භාවිතා කළ ආකාරය සරල බසින් ඉදිරිපත් කරන ලදි. එම දේශනයේ පිටපත සහ වීඩියෝව මෙහි ඇතුළත් කොට ඇත.  (දේශන පිටපත)   (වීඩියෝව) මෙම ලිපියේ අරමුණ එම දේශනයේ සාරාංශයක් දැක්වීම යි. ශ්‍රී ලංකාව ඇතුළු ලෝකයේ බොහෝ මහ බැංකු විසින් ඇමෙරිකානු මහ බැංකු මුදල් මුද්‍රණ මොඩලය භාවිතා කරන බැවින් අනෙක් මහ බැංකුවල සැබෑ කාර්යයන් හඳුනා ගැනීමට ද මෙම අදහස් වැදගත් වනු ඇත. එසේම, මහජනයාගේ සියළු මුදල් ගනුදෙනු කෙරෙහි මහ බැංකු මුදල් මුද්‍රණ හෝ මුදල් ප්‍රතිපත්ති තීරණයන් විවිධාකාරයෙන් බලපාන බැවින් මෙය පුද්ගල මූල්‍ය සාක්ෂරතාවයට ද ඉතා වැදගත් මාතෘකාවකි. ඊට හේතුව, මුදල් මුද්‍රණය වන ආකාරය නොදැන මුදල් කළමනාකරණය කිරීමේ සාක්ෂරතාවයක් ප්‍රයෝගික නොවීම යි. ඇමෙරිකානු ම...

  ලිපියේ අරමුණ  සහ පසුබිම    ඇමෙරිකානු මහ බැංකුව විසින් ඊයේ දින (2025 සැප්තැම්බර් 17), තම පොලී අනුපාතය 4.00%-4.25% දක්වා 0.25 කින් පහළ හෙළීය. එය, පසුගිය වසර දෙසැම්බර් මස 0.25 කින් පහළ දැමීමෙන් පසු කරන ලද පළමු පහළ දැමීම යි.  පොලී අනුපාතය පහළ දමන ලෙස ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් විසින් අඛණ්ඩව මහ බැංකුවට තර්ජනය කළ ද, යෝජිත නව තීරු බදු ප්‍රතිපත්තිය තුළින් ඇමෙරිකාවේ උද්ධමනය ඉහළ යාමේ අවදානම හේතු කොට මහ බැංකුව විසින් පොලී අනුපාතය ස්ථාවරව තබා ගන්නා ලදි. මෙම ලිපියේ අරමුණ වනුයේ, ඇමෙරිකානු මහ බැංකු පොලී අනුපාතය සෙසු ලෝකයට බලපාන ආකාරය පිළිබඳ කෙටි සටහනක් තැබීම යි. එය, අපගේ මුදල් ගනුදෙනු සඳහා පොලී අනුපාතයන් තීරණය වන ආකාරය පිළිබඳ නිසි දැනුමක් මත මුදල් කළමනාකරණය කර ගැනීමට උපකාරී වෙයි.  ඇමෙරිකානු මහ බැංකු පොලී අනුපාතය යනු කුමක් ද? මෙය ඇමෙරිකානු අන්තර් බැංකු එක් දින ණය වෙළෙඳපොළ පොලී අනුපාතය තීරණය වීම සඳහා මහ බැංකුව විසින් දෙන ලද ඉලක්ක යි. ඒ අනුව, නව ඉලක්කය 4.00%-4.25% වෙයි. අන්තර් බැංකු ණය වෙළෙඳපොළෙහි ගනුදෙනු වන්නේ, සංචිත මුදල් ලෙස හැඳින් වෙන මහ බැංකුව විසින් මුද්‍රණය කරන ...

ලිපියේ අරමුණ සහ පසුබිම  පුද්ගල මූල්‍ය සාක්‍ෂරතාවය යනු පුද්ගලයකු විසින් තම ජීවන රටාව සහ ඉලක්ක සඳහා ප්‍රතිලාභ-අවදානම් තුලනයක් මත මුදල් කළමනාකරණය කිරීම ලෙස මෙම ලිපි කලාපය සඳහා අර්ථ නිරූපණය කෙරේ. මෙහි පළමු ලිපිය මෙතනින් කියවන්න. (ලිපිය) එබැවින්, රටේ මුදල් ක්‍රමයෙහි හෝ මූල්‍ය පද්ධතියෙහි කුමන ලක්ෂයන්හි, කුමන ප්‍රතිලාභ-අවදානම් මත තම මුදල් ගනුදෙනු කෙරේ ද? යන්න දැනුමක් පුද්ගලයෙකුට අවශ්‍ය ය. බොහෝ පුද්ගලයන් වංචාකාරී තැන්පතු සහ පිරමීඩ ආයෝජනයන්ට හසු වී, තම මුදල් අහිමි කර ගෙන, ජීවන රටාව බිඳ ගන්නේ, එවැනි දැනුමක් නොමැති බැවිනි. එබැවින්, මෙම ලිපියේ අරමුණ වනුයේ, ශ්‍රී ලංකාවෙහි මූල්‍ය පද්ධතියෙහි අඩංගු සංඝටකයන් හෝ ස්ථරයන් සහ ඒවායේ ඇති මූලික පිරමීඩ අවදානම් හඳුන්වා දීම යි. එම දැනුම, මුදල් පිරමීඩයේ කුමන ස්ථරවල අපගේ මුදල් තිබේ ද? එහි ප්‍රතිලාභ-අවදානම් මට්ටම් කුමක් ද?  එම මුදල් ආරක්ෂා කර ගන්නේ කෙසේ ද? යන්න හඳුනා ගැනීමට උපකාරී වෙයි. මුදල් යනු කුමක් ද? මුදල් යනු වටිනාකම මැනීම, වටිනාකම රැස් කිරීම සහ වටිනාකම හුවමාරු කර ගැනීම සඳහා පිළි ගැනෙන ඕනෑම මාධ්‍යයකි. මෙම වටිනාකම ආශ්‍රිත මුදල්වල කාර්යයන් හතරක් දැක්වෙ...