රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිකාරයන් කිරීමේ ආර්ථික මූලධර්මයන් අවබෝධ කර ගනිමු - එමගින්, කොරෝනා වෛරස් ආර්ථික ආසාත්මිකතාවය නිෂ්ඨාවට සුව කරමු - ඔබේ ආර්ථික දැනුමට අත්වැලක් - V කොටස
පසුගිය ලිපි දෙක මගින් රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිකාරවල ස්වරූපය සහ ප්‍රතිකාර කිරීමේ දී අනුගමනය කළ යුතු ප්‍රධාන මූලධර්මයන් පැහැදිලි කෙරෙන ලදි. මෙම ලිපියෙන් රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිකාරවල මූලික ආර්ථික මූලධර්මයන් සහ මැසිවිලි පිළිබඳ ව ප්‍රයෝගික පැහැදිලි කිරීමක් ඉදිරිපත් කෙරේ. ඒවා නම්, සමාහාර ඉල්ලුම, උද්ධමනය සහ රාජ්‍ය ණය තිරසරභාවය යනාදිය යි. මේ පිළිබඳ මැසිවිලි සාමාන්‍යයෙන් මූල්‍යවාදී ආර්ථික ගුරුකුලයට අයත් ආර්ථික විද්‍යාඥයන් විසින් ඉදිරිපත් කෙරෙන අතර එමගින් රාජ්‍ය වියදම් විරෝධී ගෝලීය මතවාදයක් ගොඩ නැගී ඇත.
රාජ්‍ය වියදම යනු ආර්ථිකයේ සමාහාර ඉල්ලුමේ ප්‍රධාන කොටසකි. එබැවින්, ආර්ථික බසුබෑමක් හෝ අවපාතයක් පවතින අවස්ථාවල, එනම් සමාහාර සැපයුමට වඩා සමාහාර ඉල්ලුම පහළ මට්ටමක පවතින විට, රාජ්‍ය වියදම ප්‍රසාරණය කිරීමෙන් ආර්ථිකය ස්ථායීකරනය කළ හැකිය. එසේම, ආර්ථිකයේ නිෂ්පාදන සම්පත් සේවා වියුක්තියක් පවතින අවස්ථාවක රාජ්‍ය වියදම ප්‍රසාරණය කිරීමෙන් භාණ්ඩ හා සේවා සඳහා නව ඉල්ලුමක් ජනිත කිරීම තුළින් නිෂ්පාදන/සැපයුම් මට්ටම ඉහළ නැංවිය හැකිය.
රජයේ බදු ආදායමට වඩා වැඩි වේගයකින්, එනම් අයවැය හිඟය ඉහළ නැංවීම තුළින් රජය විසින් වියදම් කෙරෙන විට එමගින් උද්ධමනකාරී පීඩනයක් හට ගන්නා බව මූල්‍යවාදී ආකල්පය යි. මෙය සංකල්පයන් දෙකක සංයුතියක් මත පදනම් වෙයි. පළමුව, රාජ්‍ය වියදම ඉහළ යාම යනු එම ප්‍රමාණයෙන් ආර්ථිකයේ දැනටම පවතින සමාහාර සැපයුම සඳහා කෙරෙන සමාහාර ඉල්ලුම ඉහළ යාම යි. දෙවනුව, අයවැය හිඟය පියවීම බැංකු පද්ධතිය වෙතින් ණය ගැනීම හරහා සිදු කෙරෙන බැවින් ආර්ථිකයේ මුදල් සැපයුම ප්‍රසාරණය වීම තුළින් සමාහාර ඉල්ලුම ඉහළ යනු ඇත. ඒ අනුව, ජාතික ආදායම් සමතුලිත සංකල්පයට අනුව සමාහාර සැපයුමට වඩා සමාහාර ඉල්ලුම ඉහළ යන විට ආර්ථිකයේ පොදු මිල මට්ටම ඉහළ යාම හෙවත් උද්ධමනකාරී තත්ත්වයක් හට ගනු ඇත. මෙම ආකල්පය පදනම් වී ඇත්තේ මුලින් දැක්වූ පරිදි සමස්ත රාජ්‍ය වියදම/අයවැය හිඟය පිළිබඳ සංඛ්‍යාවන් මත ය.
එබැවින්,
රාජ්‍ය වියදම් ව්‍යුහය හෝ ව්‍යාප්තිය මත ආර්ථිකයේ විවිධ කුටුම්බ
සහ ව්‍යාපාරික අංශයන්හි සිදු වන ආර්ථික ධාරිතාවය සහ ක්‍රියාකාරිත්වය ඉහළ යාම
තුළින් අඛණ්ඩව සිදු වන සම්පත් උපයෝජනය සහ ආර්ථික වර්ධනය මෙහිදී නිරූපනය නොවේ. එය
කාලපමාවකින් ලැබෙන ප්‍රතිලාභයකි. විශේෂයෙන් ආර්ථික පසුබැසීම් පවතින කාලවල සමාහාර
සැපයුමට සාපේක්ෂව සමාහාර ඉල්ලුම පහළ මට්ටමක පවතින බැවින් ආර්ථික ස්ථායීතාවය සඳහා
රාජ්‍ය වියදම් ප්‍රසාරණය කිරීම සම්මත ප්‍රතිපත්තියක් වී ඇත.
පාරිභෝගික මිල දර්ශකය අනුව උද්ධමනයේ වෙනස්වීම විග්‍රහ කළ ද, ආර්ථිකයේ නිෂ්පාදන සහ ආදායම් වර්ධනයට සාපේක්ෂව සමාහාර සැපයුම්-ඉල්ලුම් අසමතාවය තුළින් හට ගන්නා සත්‍ය පොදු මිල මට්ටමේ වෙනස් වීම විග්‍රහ කිරීමට තොරතුරු මූල්‍යවාදීන් සතුව නොමැත. එය හුදෙක් ප්‍රයෝගික වැදගත්කමක් නොමැති සංකල්පීය උද්ධමනයකි. එබැවින්, පාරිභෝගික මිල උද්ධමන දත්ත මත පදනම් වී සාර්ව ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති තීරණයන් ගැනීම ආර්ථික වශයෙන් අවදානම්කාරී ක්‍රියාවකි.
රාජ්‍ය ණය තිරසරභාවය ලෙස රාජ්‍ය අයවැයට බරක් නොවී පවත්වා ගත හැකි රාජ්‍ය ණය මට්ටම අදහස් වෙයි. එබැවින්, රාජ්‍ය බදු ආදායමට වඩා අධික ලෙස වියදම් කිරීම හේතු කොට ගෙන හට ගන්නා රාජ්‍ය ණය ගොඩ ගැසීම පිළිබඳ ඍණාත්මක අදහස් ඉදිරිපත් කිරීම නිරන්තරයෙන් දැකිය හැකිය. අඛණ්ඩ අයවැය හිඟයන් හරහා වියදම් කෙරෙන විට ණය තොගය ඉහළ ගොස් ණය සේවාකරන බරක් අයවැය තුල හට ගනී. එනම්, පවතින අයවැය හිඟය පියවීමට මෙන්ම ණය ආපසු ගෙවීම සඳහා ද ණය ගැනීමට සිදු වීම යි. මෙය ණය උගුලක් ලෙස දැක්වෙයි. මෙම ණය බර විවිධ සංඛ්‍යා දර්ශකයන් පදනම් කර ගෙන විග්‍රහ කෙරෙන අතර ණය/ද.දේ.නි. ප්‍රතිශතය ඉන් මූලික දර්ශකයක් ලෙස භාවිතා කෙරේ. එබැවින්, ණය බර පිළිබඳ ව කෙරෙන මැසිවිලි පදනම් කර ගෙන රාජ්‍ය වියදම් කෙරෙහි බොහෝ ආර්ථික විද්‍යාඥයන් විසින් අප්‍රසාදය පළ කෙරේ.
කෙටි සටහනක්
එබැවින්, අදාළ
රාජ්‍ය අධිකාරීන් විසින් රාජ්‍ය වියදම් සහ ණය හරහා සිදු කෙරෙන සමාජ ආර්ථික ව්‍යාපෘති
පිළිබඳ පිරිවැය-ප්‍රතිලාභ දැක්වෙන න්‍යාසයක් හෝ වගුවක් අධ්‍යයනය කිරීම තුළින් අනවශ්‍ය උද්ධමන
සහ ණය බියකින් තොරව රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිකාර පද්ධතිය මූලධර්මානුකූලව පවත්වා ගැනීම
කළ යුතුය. නූතන මූල්‍ය න්‍යාය ඉදිරිපත් වී ඇත්තේ මෙම
සංකල්පය මත ය (වැඩි විස්තර සඳහා මෙම වෙබ් අඩවියේ ඇතුලත් නූතන මූල්‍ය න්‍යාය පිළිබඳ විශේෂ ලිපිය බලන්න).
ඒ අනුව, ආර්ථිකයේ නිෂ්පාදන
ධාරිතාවය ප්‍රසාරණය වෙයි නම්, උද්ධමනය හෝ ණය තොගය පිළිබඳ
භීතිකාවකින් තොරව රාජ්‍ය වියදම් ප්‍රසාරණය කිරීම තුළින් පොදුජන ආර්ථික සංවර්ධනය
වේගවත් කළ හැකිය. ඊට හේතුව, රජය යනු කුටුම්බයක් හෝ ව්‍යාපාරික
සමාගමක් මෙන් හුදෙක් ගණකාධිකරණ මූලධර්මයන් සහ ප්‍රමිතීන් මත නිර්වචනය කෙරෙන මූල්‍ය
ප්‍රවාහ සංඛ්‍යාවන් සහ පුරෝකථනයන් මත අයවැය කළමනාකරණය කෙරෙන ආයතනයක් නොව පොදුජන ආරක්ෂණ සහ සංවර්ධන අධිකාරියක් වන බැවිනි.
මෙහිදී, දත්ත මත පදනම් වී තීරණ ගැනීමේ අභ්‍යන්තර පාලන ක්‍රමවේදයන්, නීති ප්‍රතිපාදන යටතේ බලයලත් අදාළ රාජ්‍ය අධිකාරීන් විසින් තීරණ ගැනීම සහ ක්‍රියාත්මක කිරීම, කාලීන පදනමක් මත සත්‍ය කාර්ය සාධනය ඇගයීම සහ පසුවිපරම් කිරීම හරහා පොදුජන විශ්වාසය රැකීම සහ ප්‍රතිපත්ති විනිවිදභාවය ප්‍රමුඛ රාජ්‍ය පාලන පද්ධතියක් තුළ රාජ්‍ය සේවාවන් පවත්වා ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වෙයි. එවිට රජයට තම අයවැය, වියදම සහ ණය ආර්ථික මූලධර්මයන් මත සනාථ කිරීමට හැකියාව ලැබේ. එසේ නොවන විට හට ගන්නා රාජ්‍ය අක්‍රමිකතාවන් සහ අකාර්යක්ෂමතාවන් හේතු කොට ඉහත දැක්වූ උද්ධමන සහ ණය මැසිවිලි තුළින් රජය පොදුජන පීඩනකාරී අධිකාරියක් බවට පත් වනු ඇත.
මෙහිදී, රජය විසින් පොදුජන ආරක්ෂණ සහ සංවර්ධනය සඳහා පවත්වා ගත යුතු බදු, වියදම් සහ ණය ව්‍යුහය කුමක් ද? යන්න යෝජනා කිරීමේ හැකියාව බාහිර පාර්ශවයන්ට නොමැත. ඊට හේතුව, ඊට අදාළ විමධ්‍ය ගත දත්ත පද්ධතිය සහ අදාළ නෛතික ප්‍රතිපාදනයන් පිළිබඳ තොරතුරු ඔවුන් වෙත නොමැති වීම යි. එබැවින්, එය අදාළ බලය ලත් රාජ්‍ය ආයතන සහ නිලධාරී පද්ධතිය සතු ජාතික කර්තව්‍යයක් වෙයි.
(වැඩි විස්තර සඳහා සරසවි ප්‍රකාශනයක් වන මෙම කතුවරයාගේ "සාර්ව ආර්ථික විද්‍යාව" ග්‍රන්ථය කියවන්න)
(ඊලඟ ලිපි පෙළ තුළින් මූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති ප්‍රතිකාරයන් ඉදිරිපත් කෙරේ)
පි සමරසිරි
හිටපු මහ බැංකු නියෝජ්‍ය අධිපති
Comments
Post a Comment