Posts

මහ බැංකුව මුද්‍රණය කරනුයේ මුදල් ය. කාසි සහ නෝට්ටු නොවේ.

Image
  මෙම ලිපියේ අරමුණ වනුයේ,  මහ බැංකුවේ මුදල් මුද්‍රණය සහ කාසි සහ නෝට්ටු මුද්‍රණය යනු සිද්ධීන් දෙකක් බවත්,  සංසරණයේ පවතින කාසි සහ නෝට්ටු යනු මහ බැංකුව විසින් මුද්‍රණය කොට සංසරණයේ පවතින මුදල්වල කොටසක් පමණක් බවත්, කෙටියෙන් පැහැදිළි කිරීම යි. පසුගිය දිනවල පැවති සමාජ මාධ්‍ය පුවත් කථිකාවත අනුව, මහ බැංකුවේ මුදල් මුද්‍රණය යනු මහ බැංකුව විසින් සංසරණය සඳහා කාසි සහ නෝට්ටු නිකුත් කිරීම ලෙස වැරදි අවබෝධයක් බොහෝ දෙනෙකු අතර පවතින බව පෙනිණ. එබැවින්, මෙම ලිපිය එම අවබෝධය නිවැරදි කර ගැනීමට උපකාරී වනු ඇත.  එම නිරවබෝධය නොමැතිව මුදල් ක්‍රමය පාලනය කිරීම තුළින් බොහෝ මුදල් අවදානම් ඇති කෙරේ. ඊට හොඳම උදාහරණය 2022 දී ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දුන් විදේශ මුදල් අර්බුදය යි. නූතන මුදල් ගනුදෙනුවල ස්වරූපය  නූතන මුදල් ගනුදෙනු දෙයාකාරයකට සිදු වෙයි. එනම්, කාසි සහ නෝට්ටු ගනුදෙනු සහ බැංකු ගිණුම් අතර කෙරෙන ඩිජිටල් හෙවත් ඉලක්කම් මුදල් ගනුදෙනු ය.  කාසි සහ නෝට්ටු යනු මහ බැංකුව විසින් නිකුත් කොට ඇති නිල මුදල් ය. මුදල් නෝට්ටුවල මහ බැංකු අධිපති සහ මුදල් ඇමතිගේ අත්සන් සහිත ය.  මුදල් ගනුදෙනුවල බහුතරය ඩිජිටල් මුදල් ගනුදෙනු ය. ඒවා විද්‍යුත් මුද

රු.බි.100 ක මුදල් මුද්‍රණය. සියළු පව් විවට වෙළෙඳපොළට.

Image
ලිපියේ අරමුණ සහ පසුබිම  මෙම කෙටි ලිපියෙහි අරමුණ මහ බැංකුව විසින් මුදල් මුද්‍රණය සඳහා විවට වෙළෙඳපොළ (Open Market Operations - OMO) භාවිතා කෙරෙන ආකාරය සහ මේ දිනවල සමාජ මාධ්‍යය පිරී ඇති රුපියල් බිලියන 100 ක විවට වෙළෙඳපොළ මුදල් මුද්‍රණය  පිළිබඳ ව  කෙටි සටහනක් තැබීම යි.  මුදල් මුද්‍රණය යනු කුමක් ද? සහ එය කෙරෙන ආකාරය පිළිබඳ මා විසින් පළ කළ ලිපිය මෙතනින් බා ගෙන කියවන්න.  (ලිපිය) . පසුගිය සතිය තුළ ආන්දෝලනයට ලක්වූ රුපියල් බිලියන 100 ක මුදල් මුද්‍රණයට හේතුව ලෙස මහ බැංකු ආර්ථික විද්‍යාඥයන් ඇතුළු සියලු දෙනා විසින් දොස් තැබුවේ විවට වෙළෙඳපොළට යි.  ඔවුන් අතර සිටි බහුතර විශේෂඥයන් විවට වෙළෙඳපොළ ගැන නොදන්නා පිරිසකි. දැනුමක් ඇති විශේෂඥයන් දැක්වූයේ  ද " මල්ලෙ පොල් " කථාන්දරයන් ය. ලෝකය පුරා මහ බැංකු පිහිටුවා ඇත්තේ, ඒකාධිකාරී මුදල් මුද්‍රණය සඳහා ය. එය ඉතා සරල කාර්යයකි. විවට වෙළෙඳපොළ යනු මුදල් මුද්‍රණය කිරීමේ එක් අතකි. එබැවින්, එය ද ඉතා සරල ය. එය අවබෝධ කර ගැනීමට, මුදල් භාවිතා කරන පුද්ගලයන්ගේ සාමාන්‍ය ඥානය ප්‍රමාණවත් ය. එහෙත්, සමහර විශේෂඥයන් විසින් ඊට විවිධාකාර ආර්ථික විද්‍යා න්‍යායන් එකතු කිරීම හ

රටම කැළඹු මුදල් මුද්‍රණය. කළා ද? නැත් ද? එය, කවුරුන්, කෙසේ, කා සඳහා, කළා ද?

Image
  ලිපියේ අරමුණ සහ පසුබිම  මෙම කෙටි ලිපියේ අරමුණ වනුයේ, ශ්‍රී ලංකාවේ මුදල් මුද්‍රණය සහ එය කෙරෙන ආකාරය පිළිබඳ කෙටි සටහනක් තැබීම යි. මේ දිනවල සමාජ මාධ්‍යය තුළ පැළ කොට ඇති නවතම දේශපාලනික පුවත මුදල් මුද්‍රණය යි. මෙහි මහා පුදුමය නම්, මෙම සරල වචන දෙක මගින් මහජනයා පමණක් නොව, දේශපාලන විද්‍යාඥයන්, ආර්ථික විද්‍යාඥයන් සහ මහ බැංකු නිවේදකයන් කැළඹීමට පත් වී, තම තමන්ට රිසි පරිදි විවිධාකාරයේ අර්ථ නිරූපණයන්, ආර්ථික විද්‍යා න්‍යායන්, පැහැදිළි කිරීම් සහ විවේචනයන් තරගකාරීව ඉදිරිපත් කිරීම යි. එම බොහෝ කරුනු  "යන්නෙ කොහේ ද? මල්ලෙ පොල් " පිළිතුරු ය. සමහරුන්ට මෙය "තැලෙන යකඩය දුටු විට ආචාරියා උඩ පැන පැන තලනවා" වැනි ය. තවත් සමහරුන්ට මෙය "සෝද සෝදා මඩේ එබීමේ" ක්‍රියාවක් වී ඇත.  ඊට හේතුව, මුල් දී නැගුන ප්‍රශ්නය වූයේ, මහ බැංකුව විසින් රුපියල් බිලියන 100 ක් මුද්‍රණය කළා ද? යන්න යි. මුදල් මුද්‍රණය යනු මහ බැංකුවේ ඉතා සරල ප්‍රයෝගික කාර්යයකි. එය, කම්කරුවෙකුට උදැල්ලක් දී, කාණුවක් කැපිය යුතු වපසරිය නියම කළ විට, ඔහු විසින් කාණුව කැපීමේ නිරත වීම වැනි, සරල, සෘජු, ප්‍රයෝගික කාර්යයකි. එබැවින්, යම්

2025 අයවැය කාට ද? IMF එකට ද? නව ක්‍රමයක පොදුජන ආර්ථිකයට ද?

Image
ලිපියෙහි පසුබිම  මෙම කෙටි ලිපියෙහි අරමුණ වනුයේ, ඡන්ද දායකයන්ට දුන් පොරොන්දු ඉටු කිරීම සඳහා නව රජය විසින් තම අයවැය ප්‍රතිපත්තිය (Fiscal Policy) ක්‍රියාත්මක කළ යුතු මූලික පදනම යෝජනා කිරීම යි. එහි පසුබිම මෙසේ ය. පසුගිය රජය විසින් පාර්ලිමේන්තුව හරහා අනුමත කොට ඇති දැනට පවතින IMF අයවැය ප්‍රතිපත්තිය අනුගමනය කිරීමේ නැඹුරුවක් නව රජයෙන් දිස් වෙයි. එසේ පරාජය වූ රජයේ සපත්තුව පැළඳ ගත හොත්, මෙම රජයේ ආයු කාලය ඉතා කෙටි විය හැකිය.  ඊට හේතුව, නව රජයට ඡන්දය දුන් 42% න් කොටසක්, පසුගිය රජයට විරුද්ධව ඡන්දය දුන් අනෙක් 41% ට එකතු විය හැකි බැවිනි. එම දේශපාලනික අස්ථායිතාවයට නව රජය ගෙදර යැවීමට හැකියාව පවතී. නැවත එවැනි අස්ථායිතාවයකට දේශපාලන නායකයන් හැර පොදු මහජනයාගේ කිසිම කැමැත්තක නොමැත. ඊට හේතුව, ශ්‍රී ලංකාව ආර්ථික ගාසා තිරයක් බවට පත්විය හැකි බැවිනි. දැනට ක්‍රම වෙනසක් සඳහා වූ නව රජය පත් වී සති 5 ක් වුව ද, තව සති දෙකකින් පාර්ලිමේන්තු ඡන්දයට සූදානම් වුව ද, ක්‍රම වෙනසට අවශ්‍ය රජයේ අයවැය සැකසීම පිළිබඳ ව කිසිම තොරතුරක් නොමැත. පසුගිය දිනක රජයේ ඉහළ ආර්ථික උපදේශකයකු විසින් පවසන ලද්දේ, නව අයවැය 2025 ජනවාරි ඉදිරිපත් කිරීම

නව රජය ද මං මුළා කෙරෙන, විනිමය අනුපාතය සහ මහ බැංකු මුදල් සුදුව.

Image
  ලිපියේ අරමුණ සහ පසුබිම   මෙම කෙටි ලිපියේ අරමුණ වනුයේ, දැනට විනිමය අනුපාතය පහළ යන බවට පතුරුවන සමාජ මාධ්‍ය ප්‍රවෘත්තිවලින් පදනම් විරහිත ලෙස උදම් වීමෙන්, ඉදිරියේ දී නව රජය ද මං මුළා විය හැකි වීමේ අවදානම හැඟවීම යි. මෙය අපොස උසස් පෙළ ආර්ථික විද්‍යා සිසුන් සහ ගුරුවරුන් ද හොඳින් දන්නා විෂයකි. මේ දිනවල ශ්‍රී ලංකාව තුළ ඩොලරයේ විනිමය අනුපාතය කඩි මුඩියේ පහළ යාම, වත්මන් ආර්ථිකයෙහි සුවිශේෂී ලක්ෂණයකි ( පහත රූපසටහන බලන්න ). එය, හුදෙක් ගිය රජයේ IMF ආර්ථික ස්ථායිකරණ ප්‍රතිපත්තිවල සාර්ථක භාවය හුවා දැක්වීම සඳහා කළ නිර්මාණයක් මිස, නව රජයේ විශේෂ ප්‍රතිපත්තියක ප්‍රතිඵලයක් නොවේ. විනිමය අනුපාතය යනු නව රජය කෙරෙහි විශ්වාසය හේතුවෙන් හැසිරෙන ආර්ථික විචල්‍යයක් ද නොවේ. එහෙත්, පසුගිය ජනාධිපති මැතිවරණ වේදිකාවේ දී ගිය රජය විසින් දැක්වූයේ, නව රජයේ විනිමය අනුපාතය රුපියල් 400 දක්වා ඉහළ යා හැකි බව යි. ඒ සඳහා ගත වන කාලයක් නොදැක්වීය. එබැවින්, එය හුදෙක් ඉදිරිපත් වූ මැතිවරණ පොරොන්දු මත සැකසුන, ආර්ථික පදනම් පුරෝකථනයකි. එහි, විනිමය අනුපාතයේ අතීත හැසිරීමේ උපනති අත්දැකීම් ද අඩංගු වෙයි. එබැවින්, පත් වී මාසයක් තුළ විනිමය අනුපාතය