ලිපියේ අරමුණ සහ පසුබිම මෙම කෙටි ලිපියේ අරමුණ වත්මන් මැලේසියානු මහ බැංකු මුදල් ප්‍රතිපත්ති ක්‍රමවේදය කෙටියෙන් ඉදිරිපත් කිරීම යි. ඊට පසුබිම මෙසේ ය. පසුගිය 27 දින ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුව විසින් වැඩි දියුණු කළ, ශක්තිමත් මුදල් ප්‍රතිපත්තිය ලෙස නව මුදල් ප්‍රතිපත්ති මොඩලයක් ඉදිරිපත් කොට, මාධ්‍යය පුරා විවිධාර ප්‍රවෘත්ති මවන ලදි. එහි දී, මෙවැනි මුදල් ප්‍රතිපත්තියක් මැලේසියාව අනුගමනය කරන බව ද දැක්වින. නව ක්‍රමය මගින් මහ බැංකුවේ ප්‍රතිපත්ති සංඥාවන් පැහැදිලි සහ පිරිසිදු වී, මුදල් ප්‍රතිපත්ති සම්ප්‍රේෂණය වඩාත් කාර්යක්ෂම වී, ශ්‍රී ලංකාවේ වත්මන් සාර්ව ආර්ථික අවධමන ගැටළුව ඇතුළු සියළු ආර්ථික ලෙඩ දොස් සුව වී, ආර්ථිකය කඩිනමින් ස්ථායිකරණය කෙරෙන බවට විශේෂ ප්‍රවෘතියක් ද වපුරන ලදි. එසේම, මෙය විශේෂයෙන් ආර්ථික විද්‍යාව අ.පො.ස. උසස් පෙළ සහ උපාධි සිසුන් සහ ගුරුවරුන් සඳහා විශේෂ වැදගත් කමක් ඇති මාතෘකාවකි. ඊට හේතුව, මුදල් ප්‍රතිපත්තිය පිළිබඳ විෂය නිර්දේශය සහ ප්‍රචලිත විභාග ප්‍රශ්න සංශෝධනය කිරීමට සිදු වන බැවිනි. එබැවින්, මෙම ලිපිය විශේෂයෙන් ඔවුන් ඉලක්ක කොට සැකසී ඇත. එබැවින්, නව මුදල් ප්‍රතිපත්තිය කුමක් ද? යන්න...

ලිපියේ අරමුණ මෙම ලිපියේ අරමුණ වන්නේ, නව රජය විසින් "පොහොසත් රටක්, ලස්සන ජීවිතයක්" යන තම මැතිවරණ පොරොන්දුව ඉටු කිරීම සඳහා ආර්ථිකය කළමනාකරණය කිරීමේ දී, ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් සිදු වන වෙළෙඳපොළ පද්ධතියට මැදිහත් වීම සඳහා රාජ්‍ය ආයතන සහ නිලධාරී පද්ධතිය සකසා ගැනීමේ අවශ්‍යතාවය පිළිබඳ ව කෙටි සටහනක් තැබීම යි. පොහොසත් රටක් යනු සංවර්ධිත රටක් විය හැකි බැවින් වත්මන් ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකයේ දුක්ඛිත තත්ත්වය දෙස බලන විට, නව රජයේ දැඩි මැදිහත්වීමක් නොමැතිව ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය එසේ සංවර්ධිත රටක් කළ නොහැකි බව දැක්වීමට ආර්ථික විද්‍යා දැනුම අවශ්‍ය නොවේ. ඇමෙරිකානු නව රජයේ සූදානම   2024 නොවැම්බර් 5 දින ඇමෙරිකානු මැතිවරණයෙන් ඓතිහාසික ජයක් ලැබු රිපබ්ලිකන් අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ට ෆෙඩරල් රජය ඉදිරි වසර 4 ක කාලයක් සඳහා ව්‍යවස්ථානුකූලව භාර ගැනීමට දින 75 ක කාලයක් ලැබී ඇත. ජනාධිපති මැතිවරණයේ ඡන්දයෙන්ම තේරී පත්වන ඇමෙරිකාවේ නීති සම්මත කිරීම සහ අධීක්ෂණය සඳහා වූ කොන්ග්‍රස් මණ්ඩලය සහ සෙනට් සභාව ද මෙවර රිපබ්ලිකන් පක්ෂයේ පහසු බහුතරයට පත් වී ඇත.   එබැවින්, ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් විසින් මේ දිනවල ක්‍රමානුකූලව තම කැබිනට් ම...

  ලිපියේ අරමුණ සහ පසුබිම  මෙම ලිපියේ අරමුණ, මෑත දී පත් වූ බොහෝ කැබිනට් මණ්ඩලවලට මෙන්, ඊයේ දින පත් වූ නව කැබිනට් මණ්ඩලයට ද, රටේ ආර්ථිකය වත්මන් අවශ්‍යතාවන්ට ගැලපෙන ලෙස කළමනාකරණයට ප්‍රමාණවත් දත් නොමැති බවට, සාර්ව ආර්ථික විද්‍යාත්මක අදහසක් ඉදිරිපත් කිරීම යි. එනම්, ඊට මුදල් බලය සහ ස්වෛරිත්ව ආර්ථික බලය නොමැතිකම යි. මෙතෙක් පත් වූ බොහෝ කැබිනට් මණ්ඩල පිළිබඳ ව අදාළ නායකයන් විසින් පවසන ලද්දේ, ඒවා විද්‍යාත්මක පදනමක් මත පත් කළ බව යි. එමගින්, මහජනයා මුහුණ දෙන ජීවන ගැටළු විසඳා සමෘධිමත්, සංවර්ධිත ශ්‍රී ලංකාවක් ගොඩ නැගෙන බව ප්‍රකාශ කෙරෙන. කැබිනට් මණ්ඩල වගකීම් සහ කාර්යයන් පිළිබඳ ව මම දන්නා විද්‍යාව නම්, පොදුජන ජීවන තත්ත්වය ඉහළ යන පරිදි ආර්ථිකය කළමනාකරණය කිරීමට හැකි ලෙස විෂයන් වෙන් කොට, මුදල් බලතල  පවරා ඇත් ද යන්න යි. එහෙත්, එය මෙතෙක් ඇස් ඉදිරිපිට අසාර්ථක වී ඇති බව, මහජනයා ගිරයට හසු වූ පුවක් ගෙඩියක් මෙන්, 2022 ආර්ථික අර්බුදයට මැදි වී සිටින ආකාරයෙන් පෙනේ. එබැවින්, මෙම ලිපියේ අඩංගු කරුනු හුදෙක් කිසිම දේශපාලනික මතවාදයකින් තොර, සාර්ව ආර්ථික කළමනාකරණයට පමණක් අදාළ කරුනු ක...

ලිපියේ අරමුණ මෙම ලිපියේ අරමුණ පසුගිය 5 දින ඇමෙරිකානු ජනාධිපති වරණයෙන් ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් විසින් ඓතිහාසික ජයග්‍රහණයක් ලැබීමෙන් පසු, ඔහු ජනවාරි 20 දින රාජකාරි භාර ගැනීම තෙක් ඇමෙරිකානු ආර්ථිකය හැසිරෙන ආකාරය සහ නව ජනාධිපති විසින් රජය භාර ගැනීමට සුදානම් වන ආකාරය පිළිබඳ ව කෙටි සටහනක් තැබීම යි.  මෙම ඇමෙරිකානු ආර්ථික/වෙළෙඳපොළ ප්‍රතිචාරය ව්‍යාපාරික මාධ්‍යය විසින් නම් කොට ඇත්තේ ට්‍රම්ප් වෙළෙඳාම (Trump Trade) ලෙස ය. එය විශේෂයෙන් මුදල් සහ ප්‍රාග්ධන වෙළෙඳපොළෙහි දැකිය හැකිය. එය,  සැප්තැම්බර් 22 දින සිට ජනාධිපති වරණ ප්‍රතිඵලය සමඟ ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය නව ක්‍රමයකට කළමනාකරණය කිරීමට සූදානම් වන දේශපාලනික නායකයන්ට ද මහගු ආදර්ශයක් වනු ඇත.  ඇමෙරිකානු දේශපාලනයේ ආර්ථික වැදගත්කම ඇමෙරිකාව ද්විපක්ෂ පාලනයක් ඇති රටකි. එහි පාලන ව්‍යුහය ප්‍රාන්ත රාජ්‍ය 50 ක පාලනය සහ ෆෙඩරල් පාලනය ලෙස බෙදී විකාශය වී ඇත. එම ස්ථරයන් දෙකම ඇමෙරිකානු ව්‍යවස්ථාව තුළ ක්‍රියාත්මක වෙයි. වොෂින්ටනයේ සිට ක්‍රියාත්මක වන ෆෙඩරල් පාලනය ජනාධිපති, කොංග්‍රස් සභාව සහ සෙනෙට් සභාව ලෙස ස්ථරයන් තුනකි. මෙහි දී, ජනාධිපති යනු ...

  මෙම ලිපියේ අරමුණ වනුයේ,  මහ බැංකුවේ මුදල් මුද්‍රණය සහ කාසි සහ නෝට්ටු මුද්‍රණය යනු සිද්ධීන් දෙකක් බවත්,  සංසරණයේ පවතින කාසි සහ නෝට්ටු යනු මහ බැංකුව විසින් මුද්‍රණය කොට සංසරණයේ පවතින මුදල්වල කොටසක් පමණක් බවත්, කෙටියෙන් පැහැදිළි කිරීම යි. පසුගිය දිනවල පැවති සමාජ මාධ්‍ය පුවත් කථිකාවත අනුව, මහ බැංකුවේ මුදල් මුද්‍රණය යනු මහ බැංකුව විසින් සංසරණය සඳහා කාසි සහ නෝට්ටු නිකුත් කිරීම ලෙස වැරදි අවබෝධයක් බොහෝ දෙනෙකු අතර පවතින බව පෙනිණ. එබැවින්, මෙම ලිපිය එම අවබෝධය නිවැරදි කර ගැනීමට උපකාරී වනු ඇත.  එම නිරවබෝධය නොමැතිව මුදල් ක්‍රමය පාලනය කිරීම තුළින් බොහෝ මුදල් අවදානම් ඇති කෙරේ. ඊට හොඳම උදාහරණය 2022 දී ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දුන් විදේශ මුදල් අර්බුදය යි. නූතන මුදල් ගනුදෙනුවල ස්වරූපය  නූතන මුදල් ගනුදෙනු දෙයාකාරයකට සිදු වෙයි. එනම්, කාසි සහ නෝට්ටු ගනුදෙනු සහ බැංකු ගිණුම් අතර කෙරෙන ඩිජිටල් හෙවත් ඉලක්කම් මුදල් ගනුදෙනු ය.  කාසි සහ නෝට්ටු යනු මහ බැංකුව විසින් නිකුත් කොට ඇති නිල මුදල් ය. මුදල් නෝට්ටුවල මහ බැංකු අධිපති සහ මුදල් ඇමතිගේ අත්සන් සහිත ය.  මුදල් ගනුදෙනුවල බහුතර...

ලිපියේ අරමුණ සහ පසුබිම  මෙම කෙටි ලිපියෙහි අරමුණ මහ බැංකුව විසින් මුදල් මුද්‍රණය සඳහා විවට වෙළෙඳපොළ (Open Market Operations - OMO) භාවිතා කෙරෙන ආකාරය සහ මේ දිනවල සමාජ මාධ්‍යය පිරී ඇති රුපියල් බිලියන 100 ක විවට වෙළෙඳපොළ මුදල් මුද්‍රණය  පිළිබඳ ව  කෙටි සටහනක් තැබීම යි.  මුදල් මුද්‍රණය යනු කුමක් ද? සහ එය කෙරෙන ආකාරය පිළිබඳ මා විසින් පළ කළ ලිපිය මෙතනින් බා ගෙන කියවන්න.  (ලිපිය) . පසුගිය සතිය තුළ ආන්දෝලනයට ලක්වූ රුපියල් බිලියන 100 ක මුදල් මුද්‍රණයට හේතුව ලෙස මහ බැංකු ආර්ථික විද්‍යාඥයන් ඇතුළු සියලු දෙනා විසින් දොස් තැබුවේ විවට වෙළෙඳපොළට යි.  ඔවුන් අතර සිටි බහුතර විශේෂඥයන් විවට වෙළෙඳපොළ ගැන නොදන්නා පිරිසකි. දැනුමක් ඇති විශේෂඥයන් දැක්වූයේ  ද " මල්ලෙ පොල් " කථාන්දරයන් ය. ලෝකය පුරා මහ බැංකු පිහිටුවා ඇත්තේ, ඒකාධිකාරී මුදල් මුද්‍රණය සඳහා ය. එය ඉතා සරල කාර්යයකි. විවට වෙළෙඳපොළ යනු මුදල් මුද්‍රණය කිරීමේ එක් අතකි. එබැවින්, එය ද ඉතා සරල ය. එය අවබෝධ කර ගැනීමට, මුදල් භාවිතා කරන පුද්ගලයන්ගේ සාමාන්‍ය ඥානය ප්‍රමාණවත් ය. එහෙත්, සමහර විශේෂඥයන් විසින් ...